Financial Accoun琀椀ng
Hoofdstuk 1. Plaatsbepaling externe verslaggeving1 Externe verslaggeving versus interne verslaggevingExterne verslaggeving: Financieel georiënteerde informa琀椀everscha昀케ng vanuit organisa琀椀es ten behoevevan belanghebbende of belangstellende buitenstaanders.Informa琀椀e wordt verstrekt om te voldoen aan de bepaalde informa琀椀ebehoe昀琀en bij de ontvanger.Interne informa琀椀everscha昀케ng: voor informa琀椀ebehoe昀琀en binnen de onderneming en voorbesluitvorming binnen de onderneming. Kan onder randvoorwaarden naar eigen inzicht autonoomworden ingericht en georganiseerd.Externe informa琀椀everscha昀케ng: voor informa琀椀ebehoe昀琀en van derden (beleggers, bankiers, leveranciers,werknemers). Externe belanghebbenden kunnen meer of andere informa琀椀e verlangen dan deonderneming bereid is te geven. De onderneming hee昀琀 geen inzicht in de wijze waarop belanghebbendende 昀椀nanciële informa琀椀e gebruiken. Vaak zijn er wel groepen belanghebbenden met dezelfde wensen, maaralsnog moet een onderneming bereidheid tot informa琀椀everstrekking tonen: een poli琀椀ek vraagstuk.
1 De plaats van externe verslaggeving in de maatschappijDrie modellen voor de onderneming: Bezitsmodel: onderneming is verlengstuk van de eigenaar (eenmanszaak, vof). Geen strikte scheiding tussen vermogen van de onderneming en zijn ondernemer. Weinig informa琀椀everstrekking verwacht. Klassiek /Gesloten model: een scheiding tussen onderneming en haar eigenaren, maar de eigenaren houden nog een aan het eigendomsrecht ontleende invloed (bv), met interne 昀椀nanciering en bankkrediet. Informa琀椀everscha昀케ng afgestemd op behoe昀琀en van aandeelhouders en overige 昀椀nanciers. Open model: coali琀椀e van stakeholders. De informa琀椀everscha昀케ng moet een beeld vormen over de wenselijkheid van het con琀椀nueren dan wel beëindigen van hun rela琀椀e met de onderneming. Groot maatschappelijk plicht en openheid.
Terughoudendheid in informa琀椀everscha昀케ng komt door concurren琀椀e. Met externe verslaggeving wordtverantwoording afgelegd over de uitkomsten van het gevoerd beleid. Informa琀椀evoorziening kan wordengezien als vraag en aanbod. Er is een vraag naar informa琀椀e door gebruikers van de jaarrekening(aandeelhouders, bankiers, leveranciers, werknemers, beleggingsanalisten, concurrenten, 昀椀scus, overheid,昀椀nanciële pers, wetenschappelijke onderzoekers, ac琀椀egroepen). Ieder met hun eigen belangstelling waarde onderneming op moet inspelen, aanbod van de informa琀椀e. Marktwerking werkt niet. Maar deonderneming hee昀琀 ook verschillende (rela琀椀eve) uitvoeringskosten. Voor de afstemming hierop is wet- enregelgeving wenselijk, een dynamisch proces dat steeds aangescherpt wordt.
1 Recht en externe verslaggevingDe eerste vorm van regulering was zelfregulering, dubbel boekhouden en een winst- en verliesrekeningwaren conven琀椀oneel. Is a昀栀ankelijk van goede wil en wordt moeilijker naarmate de werkelijkheidingewikkelder wordt. Daarom wetgeving: Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek (Titel 9 BW 2).Maar ook regelgeving: richtlijnen voor de jaarverslaggeving, opgesteld door de Raad voorJaarverslaggeving (RJ), voor nadere gezaghebbende invulling van verslaggevingsnormen. Ookinterna琀椀onale invloeden voor interna琀椀onale harmonisa琀椀e van de verslaggevingsregels.Interna琀椀onal Accoun琀椀ng Standards Board (IASB) hee昀琀 IAS, tegenwoordig Interna琀椀onal FinancialRepor琀椀ng Standards (IFRS) opgesteld. Niet verplicht,
1 Bedrijfseconomie en externe verslaggevingEV gaat met name om het gebied dat de bedrijfseconomie tot object van studie hee昀琀 gemaakt.Substance over form: voor een goede verslaggeving is het nodig dat de materiële economische betekenisvan een transac琀椀e in de gekozen presenta琀椀e tot uitdrukking komt, de juridische vorm is daarvoor nietbepalend. De juridische vorm van transac琀椀es is echter in het algemeen zeer belangrijk voor deeconomische posi琀椀e van contractpar琀椀jen.
1 Soorten externe verslaggevingSystema琀椀sche informa琀椀everscha昀케ng: met een vaste periodiciteit. Jaarrekening, kwartaal- ofhal昀樀aarcijfers. Jaarrekening: balans, winst- en verliesrekening, kasstroomoverzicht en een toelich琀椀ng hierop. Ook een bestuursverslag van de direc琀椀e. Hal昀樀aarrekening door beursgenoteerde ondernemingen met een bestuursverslag volgens IAS 34. Kwartaalberichten verplicht in VS, niet in EU. Kan een vertekend beeld geven en langetermijndoeleinden in gedrang laten komen.Incidentele informa琀椀everscha昀케ng: naar aanleiding of ten behoeve van een bepaalde gebeurtenis oftransac琀椀e. Persberichten over fusie of een emissieprospectus in verband met het uitgeven van nieuweaandelen.Maatschappelijke verslaggeving: verantwoording over maatschappelijk verantwoord ondernemen(algemene aspecten en planet, people, pro昀椀t). Algemene grondslagen geschreven door Global Repor琀椀ngIni琀椀a琀椀ve (GRI).
Commerciële jaarrekening: gee昀琀 een beeld van de gang van zaken vanuit een bedrijfseconomischoogpunt. Gee昀琀 inzicht in (de ontwikkeling van) het vermogen en het resultaat in een boekjaar.Fiscale jaarrekening: het 昀椀nanciële verslag naar de 昀椀scus, met inachtneming van de 昀椀scale normen envoorschri昀琀en en bedoeld om de winst voor belas琀椀ngen van de organisa琀椀e te berekenen, volgens het goedkoopmansgebruik.Hierdoor ontstaan vaak verschillen in boekwaarden van ac琀椀va en passiva.Massgeblichkeit: De commerciële winst is bepalend voor de 昀椀scale winst. Geen aparte 昀椀scalejaarrekening. De vennootschappelijke, enkelvoudige, jaarrekening is de basis voor de he昀케ng van devennootschapsbelas琀椀ng.
Het Standard Business Repor琀椀ng (SBR) programma hee昀琀 als doel om snel en betrouwbaar 昀椀nanciëlerapportages samen te stellen en uit te wisselen met KvK, belas琀椀ngdienst en CBS. Om de administra琀椀evelastendruk van ondernemingen te verlagen. XBRL: eXtensible Business Repor琀椀ng Language, 昀椀nanciële taalwaarop SBR is gebaseerd.
1 Onderzoek op het gebied van externe verslaggevingEV is complex en veranderlijk, zodat onderzoek kan helpen om het als verschijnsel beter te begrijpen - ‘Onderzoek’, net als EV, verschillende dingen kan betekenen, met name: - Ontwerpend (van normen, al dan niet vastgelegd in regels). De voor de hand liggende vraag is natuurlijk hoe je toetst of een norm of regel ‘goed’ is. Het in het boek genoemde ‘onderzoek van 昀椀nanciële markten’ is een van de mogelijkheden: als de beurskoers en de jaarcijfers een consistent beeld van de onderneming opleveren is er een kans dat ze beide juist zijn. - Verklarend: met name van de keuzes van ondernemingen: blijkt uit de keuzes die ondernemingen maken bij de verslaggeving dat ze rekening houden met de eerder veronderstelde kosten en baten van verslaggeving? (organisa琀椀etheorie, economic consequences). - Beschrijvend: beschrijvingen van feitelijke keuzen die ondernemingen maken in hun externe verslaggeving.
Balans: Een balans is een momentopname van de bezi琀ngen, de schulden en het eigen vermogen van eenonderneming. De balans bestaat uit twee gedeelten die met elkaar in evenwicht zijn: de ac琀椀va (bezi琀ngen) ende passiva (schulden en het eigen vermogen). Aan de hand van een balans krijg je een indica琀椀e van hetvermogen van een onderneming op een bepaalde datum.Winst- en verliesrekening: De winst-en-verliesrekening gee昀琀 een overzicht van de opbrengsten en kosten vaneen onderneming over een bepaalde periode, in de regel een jaar. Het saldo van de winst-en-verliesrekening isover een bepaalde periode behaalde winst (posi琀椀ef saldo) of geleden verlies (nega琀椀ef saldo).
IFRS hee昀琀 in EU een we琀琀elijke status en verplicht voor de geconsolideerde jaarrekening vanbeursgenoteerde bedrijven. Enkelvoudige jaarrekeningen mogen ook met Titel 9 in NL. In VS geen IFRS,maar US GAAP (generally accepted accoun琀椀ng principles), door FASB.
2 Structuur en hoofdzaken van de inhoud van de wetgeving in NederlandNiet-beursgenoteerde ondernemingen die niet IFRS toepassen, moeten Titel 9 geheel volgen.Opzet jaarrekening volgens Titel 9: - Enkelvoudige jaarrekening: de jaarrekening van de rechtspersoon. Opname van ac琀椀va en passiva volgens juridische criteria. - Geconsolideerde jaarrekening: alle door de vennootschap beheerste rechtspersonen maken deel uit van een geheel, zodat alle ac琀椀va en verplich琀椀ngen van al deze ondernemingen in de balans zijn opgenomen en de kosten en opbrengsten in de winst- en verliesrekening. Hee昀琀 meer betekenis dan de enkelvoudige.De weergave dient ‘getrouw, duidelijk en stelselma琀椀g’ te zijn.Elementen volgens Titel 9: een balans, een winst- en verliesrekening en een toelich琀椀ng daarop. (Bij RJ enIFRS ook nog een kasstroomoverzicht en een overzicht totaalresultaat).In modellen zijn naamgeving en indelingen van posten beschreven. Bij toepassing van IFRS wordt afdeling2 tot en met 6 en 11 tot en met 15 buiten wege gelaten.
De toelich琀椀ng: Er zijn grondslagen voor de waardering van ac琀椀va en verplich琀椀ngen. Aan de hand van detoelich琀椀ng moet duidelijk worden waar de onderneming het cijfermateriaal voor extern gebruik geschikthee昀琀 gemaakt, die bestaat uit: - Een beschrijving van de toegepaste grondslagen voor de waardering van de posten van de balans en winst- en verlies. - Een nadere cijferma琀椀ge toelich琀椀ng op individuele posten.Daarnaast is segmenta琀椀e een belangrijk element in de toelich琀椀ng, beschrij昀琀 de detaillering van omzet enbedrijfsresultaat naar bedrijfssegmenten. Daarnaast inlich琀椀ngen over werknemers, beloning direc琀椀e encommissarissen, informa琀椀e over kapitaalbelangen, voorstel winstverdeling en gebeurtenissen nabalansdatum.Bestuursverslag: een toelich琀椀ng over de omstandigheden waarin de onderneming haar werk hee昀琀 gedaanen de wijze waarop zij zich hee昀琀 georganiseerd. Ook risicokarakteris琀椀eken. Weinig voorschri昀琀en.Overige gegevens: accountantsverklaring, statutaire bepalingen over de winstbestemming, gegevens overbijzondere soorten aandelen.Openbaarmaking: de jaarstukken moeten worden gepubliceerd door deponering bij het handelsregistervan de KvK, uiterlijk 12 maanden na balansdatum. Beursgenoteerde ondernemingen moeten dejaarrekening sturen naar de AFM, die doorzendt naar het handelsregister. Er is vrijstelling naar omvang: o Vrijstellingen voor kleine en middelgrote ondernemingen.Vier typen ondernemingen naar omvang: microrechtspersonen, kleine, middelgrote en groterechtspersonen. 2 van de 3 criteria:
Micro en klein hoeven alleen balans op te stellen en volgens 昀椀scale grondslagen. Voor middelgrote ookgeringe vrijstellingen.
Hoofdstuk 3. Van opstelling tot publica琀椀e3 Fasen totstandkoming externe verslaggeving
Tijdsschema verslaggeving: - Balansdatum (31 december) - 5 maanden later: uiterste datum opstellen van de jaarrekening en oordeel van commissarissen ( mei) - 6 maanden later: uiterste datum goedkeuren/vaststellen door AVA (30 juni). Of binnen 2 maanden bij verlenging voor het opstellen. - 8 dagen na de datum van de AVA: deponering bij het handelsregister.Als de Algemene Vergadering van Aandeelhouders/AVA daarmee instemt kan de datum van het opmakenmet 6 maanden uitgesteld worden, mits de onderneming niet beursgenoteerd is. Voor bedrijven metbeursnotering geldt dat de gecontroleerde jaarrekening binnen 4 maanden na het einde van het boekjaarmoet zijn opgesteld en algemeen verkrijgbaar is.
3 OpstellenHet bestuur moet de jaarrekening opstellen. De raad van commissarissen en deaandeelhoudersvergadering die de opgestelde jaarrekening krijgen voorgelegd, mogen er dus van uitgaandat het bestuur en de accountant die er een verklaring bijvoegt deze aan 琀椀tel 9 BW 2 hee昀琀 getoetst.
3 Oordeel raad van commissarissenDe raad van commissarissen: - Ondertekenen de jaarrekening voordat het aan de aandeelhoudersvergadering wordt voorgelegd. - Stellen een preadvies op, waarin hij de aandeelhoudersvergadering voorstelt de jaarrekening vast te stellen in de vorm waarin deze wordt overlegd. - Houdt verantwoordelijkheid over het door hen gehouden toezicht en legt verantwoording af over de uitkomsten van het gevoerde beleid. o Audit commi琀琀ee overlegt met raad van bestuur en controlerend accountant over EV - Ze moeten ook de overige jaarstukken gereed hebben.
3 AandeelhoudersvergaderingDe aandeelhoudersvergadering: - Moet binnen 6 maanden na het einde van het boekjaar zijn gehouden om de jaarstukken te behandelen. - Een besluit tot vaststelling nemen over de jaarrekening - Vaststelling leidt tot decharge van bestuur voor het gevoerde beheer en de raad van commissarissen voor het uitgeoefende toezicht. - Bij onenigheid over de jaarrekening kan worden aangehouden of worden gewijzigd. - Het verwerken van voorstel voor de winstbestemming en al dan niet verwerken in de balans.
3 Publica琀椀eVervolgens worden de jaarstukken gedeponeerd bij het handelsregister, binnen 8 dagen na deaandeelhoudersvergadering. Dit moet in de eerste week van juli gebeuren, of bij maximale verlenging (maanden, 2 maanden voor aandeelhoudersvergadering) in de laatste week van december. Deponeren isverplicht.
3 Jaarstukken en ondernemingsraadWet op de ondernemingsraden (WOR): schrij昀琀 overlegging voor van de jaarstukken aan deondernemingsraad.
3 Rol accountantDe accountant hee昀琀 een cer琀椀昀椀cerende rol ter zake van de jaarstukken en doet de accountantscontrole.Dit moet een RA zijn of cer琀椀昀椀ceringsbevoegde AA met vergunning van de AFM. Benoeming gebeurt doorde aandeelhoudersvergadering. Levert een controleverklaring bij de jaarrekening. Daarnaast ook eenaccountantsverslag voor het bestuur, ook wel management le琀琀er. Hierin staan opmerkingen doorvoortkomen uit de controle en bespreekt de organisa琀椀e en interne controle.
vermogen en het resultaat, en verder voor zover de aard van een jaarrekening dat toelaat, omtrent desolvabiliteit en de liquiditeit van de rechtspersoon.Volgens IASB 昀椀nanciële overzichten (balans, w en v rekening, kasstroomoverzicht en muta琀椀eoverzicht) enaanvullende informa琀椀e (toelich琀椀ng).
De opstelling van 昀椀nancële overzichten wordt beheerst door twee grondbeginselen: - aangroei (accrual) -beginsel: houdt in dat transac琀椀es worden verwerkt wanneer zij zich voordoen, ongeacht het moment waarop zij resulteren in in- of uitgaande kasstromen. Het gee昀琀 inzicht in het causale verband tussen opbrengsten en kosten en dus meer inzicht in de 昀椀nanciële presta琀椀es dan een 昀椀nancieel overzicht uitsluitend gebaseerd op kasstromen. Wel meer subjec琀椀viteit, daarom behoe昀琀e aan kasstroomoverzicht. o winst = kasstroom + “accruals” – ne琀琀o ontvangen van aandeelhouders o accruals = (Δ overige ac琀椀va - Δ verplich琀椀ngen) - con琀椀nuïteit (going concern) -beginsel: er wordt ervan uitgegaan dat de organisa琀椀e haar bedrijf in de afzienbare toekomst zal voortze琀琀en. De betekenis wordt vaak onderschat. De voorstelling van de 昀椀nanciële posi琀椀e zakt dras琀椀sch wanneer deze op basis van liquida琀椀e op korte termijn moet worden bepaald.Ook Titel gaat uit van deze principes.
Kwalita琀椀eve kenmerken van de informa琀椀e in 昀椀nanciële overzichten: begrijpelijkheid: voor mensen met een behoorlijke scholing relevan琀椀e, bruikbaar voor gebruikers, met als belangrijkst element: o rela琀椀eve betekenis (materiality): relevante informa琀椀e hoe昀琀 niet te worden weergeven als deze voor de desbetre昀昀ende onderneming van onvoldoende belang is. Betrouwbaarheid, de mate van nauwkeurigheid, met als elementen: o getrouwe weergave: van transac琀椀es en gebeurtenissen o substance over form: economische betekenis hee昀琀 voorrang op juridische vormgeving. o Onzijdigheid: niet vooringenomen of overdreven pessimis琀椀sch of op琀椀mis琀椀sch o Voorzich琀椀gheid: niet te voorzich琀椀g zodat neutrality in gedrang komt. o Volledigheid: alle info moet worden verstrekt waarvan het nut groter is dan de kosten. Vergelijkbaarheid: over soortgelijke transac琀椀e moet op dezelfde wijze worden gerapporteerd. Tussen organisa琀椀es en in de 琀椀jd.Dilemma’s in verband met relevante en betrouwbare informa琀椀e: Tijdigheid: belangrijk voor relevan琀椀e, maar kan leiden tot minder betrouwbaarheid. evenwicht tussen nut en kosten: soms is bepaalde info te kostbaar om te verzamelen. evenwicht tussen kwalita琀椀eve kenmerken: vergelijkbaarheid vs relevan琀椀e.Passend evenwicht is van belang. Relevan琀椀e staat voorop, reële waarden zijn belangrijker dan historischekosten.Algemeen overkoepelend kenmerk: getrouw beeld/getrouwe weergave: de toepassing van de voornaamste kwalita琀椀eve kenmerken en van de geschikte grondslagen van waardering en resultaatbepaling monden uit in een getrouw beeld van de jaarrekening.
Sinds 2010: - fundamentele kwalita琀椀eve kenmerken: relevan琀椀e en getrouwe weergave - aanvullende kwalita琀椀eve kenmerken: vergelijkbaarheid, veri昀椀eerbaarheid, 琀椀jdigheid en begrijpelijkheid. - Randvoorwaarde: kosten-batenafweging
Kwaliteitseisen Titel 9: - Relevan琀椀e - Materialiteit - Stelselma琀椀gheid: geen verandering in de 琀椀jd in de systema琀椀ek, maar dezelfde behandeling van gelijkma琀椀ge posten.
- Geen vergelijkbaarheid tussen ondernemingen genoemd.‘getrouw duidelijk en stelselma琀椀g’: true and fair view.
Bouwstenen voor 昀椀nanciële overzichten: - Elementen: bouwstenen van 昀椀nanciële overzichten - Verwerking van de elementen - Waardering van de elementen - KapitaalinstandhoudingVoor het weergeven van de 昀椀nanciële posi琀椀e in de balans: - Ac琀椀va (assets) - Verplich琀椀ngen (liabili琀椀es) - Eigen vermogen (equity)Voor het weergeven van de resultaten (performance): - Baten (income) - Lasten (expense)
Een ac琀椀ef: een uit gebeurtenissen in het verleden voortgekomen middel, waarover de onderneming debeschikkingsmacht hee昀琀 en waaruit in de toekomst naar verwach琀椀ng economische voordelen naar deonderneming zullen vloeien.Een verplich琀椀ng: uit gebeurtenissen in het verleden, waarvan de afwikkeling naar verwach琀椀ng resulteertin een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen.Baten: vermeerderingen van het economisch poten琀椀eel (alle waardes琀椀jgingen ook die van herwaarderingvan bestaande ac琀椀va)Lasten: verminderingen van het economisch poten琀椀eelVerband tussen de balans en winst- en verliesrekening: resultaten zijn het gevolg van muta琀椀es in ac琀椀vaen verplich琀椀ngen en niet omgekeerd. - De balansbenadering: de waardering van de ac琀椀va en verplich琀椀ngen is bepalend voor het resultaat. Als datgene wat je verkrijgt door middel van een aankooptransac琀椀e niet voldoet aan de de昀椀ni琀椀e van ac琀椀va en op de balans wordt opgenomen, is het per de昀椀ni琀椀e een last. - De winst- en verliesrekening benadering: wordt vooral gekeken naar de 琀椀ming van opbrengsten (realisa琀椀ebeginsel) en van kosten (matchingbeginsel, voorzich琀椀gheidsbeginsel).
volgende stap is waardering van elementen (H5)
4 Grondregels voor de presenta琀椀e van de informa琀椀e in de jaarrekeningUitgangspunten IAS 1: - Salderen van baten en lasten is niet toegestaan (tegen elkaar weg laten vallen) - Vergelijkende cijfers van het voorgaande jaar is verplicht. - Zo veel mogelijk uniforme grondslagen voor de waardering zodat vergelijkbaarheid wordt bevorderd.
Presenta琀椀e van: - De balans: verscha昀昀en van inzicht in: o Omvang en samenstelling van ac琀椀va o Omvang en samenstelling van passiva o De 昀椀nanciële structuur o Het verband tussen vermogen en resultaat: indruk van de mate van winstgevendheid, door rentabiliteitskengetallen. o De invloed van de balanswaardering op het resultaat.Solvabiliteit: verhouding eigen vermogen en vreemd vermogenLiquiditeit: snelheid waarin een onderneming haar rekeningen op de korte termijn kan betalenAc琀椀va: de produc琀椀emiddelen waarmee de onderneming inkomen vormt (personeel uitgesloten)Passiva: eigen vermogen en vreemd vermogen waarover de onderneming beschikt
weg is. Jaarlijkse ontvangsten moeten contant gemaakt worden tegen een disconteringvoet. Deze wordtbepaald uitgaande van de vermogenskosten.De waarde van de ac琀椀viteit op 琀椀jds琀椀p 0 is de som van de jaarlijkse ontvangsten minus uitgaven (C 1 t/m C 0 ),contant gemaakt tegen de kostenvoet van het vermogen i.W is dan het verteerbare inkomen.
EX ANTE benadering. In de prak琀椀jk las琀椀g toepasbaar.Belangrijk voor investeringsbeslissingen.Op deze manier kunnen ook aandelenprijzen berekend worden.
5 Vermogens- en winstbepaling op basis van het accoun琀椀ng concept of pro昀椀tAccrual accoun琀椀ng: winst- en vermogensbepaling is een tussen琀椀jdse me琀椀ng van de 昀椀nanciële posi琀椀e enresultaten.Accoun琀椀ng winst: de winst is het gedurende een periode gevormde inkomen dat toekomt aanwinstgerech琀椀gden (alleen eigenaren of aandeelhouders).Winstme琀椀ng: 1. Door vergelijking van het eigen vermogen aan het einde en het begin van de periode (na correc琀椀e voor kapitaalstor琀椀ngen en on琀琀rekkingen). De balansbenadering (IASB framwork) a. Verschil met economic concept of pro昀椀t is dat hier vermogen wordt bepaald op basis van de waardering van individuele aanwezige producten, niet toekoms琀椀ge opbrengsten. 2. Door opstellingen van een overzicht van opbrengsten en kosten. Winst is dan het verschil tussen de twee. Winst- en verliesrekeningsbenadering.
5 Winstbepaling door vermogensvergelijking en waarderingsgrondslagen
W 1 = V 1 – V 0 + KO – KS
A = H x P - A: boekwaarde niet-monetaire ac琀椀va, H: hoeveelheid aanwezige produc琀椀eve presta琀椀es, P: prijs per eenheid.H hangt af van toekoms琀椀ge gebruiksduur en is tussendoor niet gemakkelijk te meten.P beinvloed ook het eigen vermogen. Daarom zijn waarderingsgrondslagen.
Waardebegrippen: - Historische kostprijs: aankoopkosten met bij de aankoop noodzakelijke bijkomende kosten. Of vervaardigingskosten. Door afschrijvingen kan deze dalen. - Actuele waarde: vervangingswaarde, bedrijfswaarde, opbrengstwaarde, reële waarde. Bijvoorbeeld prijss琀椀jging door in昀氀a琀椀e. - Vervangingswaarde: de actuele verkrijgingsprijs van het ac琀椀ef. o Actuele kostprijs: actuele verkrijgingsprijs van het betre昀昀ende ac琀椀ef.
- Bedrijfswaarde/indirecte opbrengstwaarde: de contante waarde van de toekoms琀椀ge ne琀琀okasstromen die worden verkregen met de toekoms琀椀ge ac琀椀viteiten waarvoor de ac琀椀va worden gebruikt.
- Reële waarde: het bedrag waarvoor een ac琀椀ef kan worden verhandeld (marktprijs op de verkoopmarkt; verkoopwaarde).
- (directe) Opbrengstwaarde: prijs op verkoopmarkt, verminderd met de te verwachten verkoopkosten. ‘fair value’ o Indirecte opbrengstwaarde: contante waarde van cash昀氀ows bij gebruik.
- Realiseerbare waarde: het is de hoogste van de bedrijfswaarde en de opbrengstwaarde. Is verkopen of houden beter?
Comprehensive income: Onderscheid tussen winst en totaalresultaat. Baten en lasten die wel echte voor-of nadelen voorstellen maar niet rechtstreeks met de ac琀椀viteiten van de onderneming te maken haddenen daardoor het resultaat konden ‘vertekenen’. IFRS eist dat dergelijke muta琀椀es apart worden getoond ineen overzicht ‘other comprehesive income’. - Winst + other comprehensive income = total comprehensive income.
E昀昀ect van instandhoudingsdoelstellingen: alleen die vermogenss琀椀jgingen zijn ‘winst’ die uitgaan bovende minimaal gewenste toename van het eigen vermogen. Deze gedachte is vooral relevant in 琀椀jden vanin昀氀a琀椀e, omdat dan het eigen vermogen kan s琀椀jgen zonder dat het ‘echt’ meer waard wordt.
Financiële kapitaalinstandhouding/nominalisme: elke toename van het eigen vermogen is winst (en kan dus als dividend worden uitgekeerd) Fysieke kapitaalinstandhouding/Substan琀椀alisme: toename van eigen vermogen is pas winst als er (bij uitkering) genoeg vermogen in de onderneming blij昀琀 om de handhaving van de produc琀椀ecapaciteit te garanderen. Dit betekent globaal dat waardes琀椀jgingen van de produc琀椀emiddelen van de winst worden afgetrokken. o W 1 = V 1 – V 0 – C C: de vermogenss琀椀jging die buiten de winst moet worden gehouden omdat die noodzakelijk is voor de handhaving van de produc琀椀ecapaciteit. Koopkrachthandhaving: toename van vermogen is pas winst als het uitgaat boven de s琀椀jging van het algemene prijspeil (dus een algemene koopkrachtcorrec琀椀e op de winst).
5 Winst als verschil tussen opbrengsten en kostenRealisa琀椀eprincipe: de periode waarin de essen琀椀ële presta琀椀e door de onderneming is geleverd in hetproduc琀椀e- en verkoopproces en de opbrengst met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld, is deperiode waarin je de opbrengst neemt. - Criteria verantwoording opbrengst: o De onderneming hee昀琀 de belangrijke lusten en lasten van het eigendom aan de koper overgedragen o De ondernemer is qua management niet langer in de posi琀椀e van eigenaar bij de goederen betrokken en hee昀琀 ook niet langer de beheersing over de goederen. o Het bedrag van de opbrengst kan betrouwbaar worden gemeten en het is waarschijnlijk dat die opbrengst zal worden verkregen o De kosten van de transac琀椀e zijn ook betrouwbaar te meten.
- Kleine bedragen worden meteen als kosten genomen.
Moment van ac琀椀vering: 1. Ac琀椀veren op het moment van de bestelling 2. Ac琀椀veren op het moment van het ontstaan van een betalingsverplich琀椀ng uit hoofde van aankoop van het materiële vaste ac琀椀ef. (IAS 16)
Lease:Economisch eigendom is een voorwaarde voor het ac琀椀veren van materiële vaste ac琀椀va: ac琀椀va dat terbeschikking staat en waarover de rechtspersoon in overwegende mate het economisch risico loopt. leasing of huurkoopovereenkomsten. - Huur (pand) wordt niet opgenomen in de balans. - Bij erg lange huur, lijkt het op koop met gelijk琀椀jdige 昀椀nanciering ac琀椀ef gekocht met geleend geld op de balans. - Financiële lease: economisch eigendom berust bij gebruiker opnemen in balans onder materiële vaste ac琀椀va aan leaseverplich琀椀ng (economische waarde – afschrijving). De betalingen worden gesplitst in een rentegedeelte en een a昀氀ossingsgedeelte aan liquide middelen. Afschrijvingskosten aan gebouw. - Opera琀椀onele lease: kortlopend t.o. de economische levensduur en de risico’s liggen in belangrijke mate bij lessor. niet opnemen in balans. - IAS 17 Lease, gebruiker moet het geleasede goed en de bijbehorende verplich琀椀ng opnemen als het economisch risico overwegend bij hem ligt.
6 Afschrijving van materiële vaste ac琀椀vaAfschrijving kan door te onderscheiden in diverse componenten.
Afschrijvingsmethoden: 1. Lineaire afschrijving - Ai = AB/JAi af te schrijven bedrag; AB totale af te schrijven bedrag; J verwachte aantal gebruiksjaren 2. Degressieve afschrijving: in de eerste jaar een groter deel. Later meer onderhoudskosten, dus dan op den duur een constante kostenbedrag.
- Sum-of-the-years-digits-methode: de noemer in de breuk is de som van de jaren. De teller is dehoeveelheid jaar die nog over is. (5/15: 5 jaar), na 5 jaar alles afgeschreven.
- Afschrijving in procenten van de boekwaarde: jaarlijks een vast (willekeurig) percentage van deboekwaarde per begin van het boekjaar.
- Progressieve afschrijving: jaarlijks af te schrijven bedrag s琀椀jgt met de jaren.
- Annuïtaire afschrijving: met rente, rente blij昀琀 hetzelfde, afschrijving neemt toe.
- Afschrijving op grond van het gebruik van presta琀椀e-eenheden: afschrijven naar rato van hetgebruik (aantal gereden kilometers).
1-3 is aan het 琀椀jdsverloop gerelateerd. Het totale af te schrijven bedrag over de gebruiksduur (AB) =nieuwwaarde (N) – restwaarde van het ac琀椀ef aan het eind van de gebruiksduur (R) (vaak 0).Diversiteitsverschijnsel: Het verschijnsel dat de afzonderlijke ac琀椀va op diverse (verschillende) momentenhun maximale en minimale vermogensbehoe昀琀e bereiken.Levensduurherziening: herziening van economische levensduur volgens IAS 16.Impairment test: onderzoek op bijzondere waardevermindering. Als de boekwaarde hoger is dan deeconomische of realiseerbare waarde.
6 Historische kosten en actuele kostprijsAfschrijven op basis van actuele koopprijs (substan琀椀alisme): kan tot verhoging van boekwaarde leiden.Dit wordt verhoogd in vaste ac琀椀va aan herwaarderingsreserve. Is er een verlaging, dan vanherwaarderingsreserve aan machine. Komt niet ten laste van het resultaat.
6 Beleggingen in vastgoedBelegging in de vorm van gebouwen en grond en verhuren. IAS40 beschrij昀琀 twee mogelijkheden voorwaarderen: Op basis van historische kosten Op basis van reële waarde (fair value), de verkoopwaarde van de ac琀椀va.Waardes琀椀jgingen van vastgoedbeleggingen moeten in een we琀琀elijke reserve worden opgenomen.
6 Toelich琀椀ng op materiële vaste ac琀椀vaIn de toelich琀椀ng moet de onderneming inzicht geven in de gehanteerde waarderingsgrondslagen voormateriële vaste ac琀椀va. Vermeldt prijsbasis, afschrijvingssysteem en de gescha琀琀e economische levensduur.
Hoofdstuk 7. Immateriële vaste ac琀椀va7 BegripsbepalingImmateriële vaste ac琀椀va: - Geen tastbare vorm - Langdurig bruikbaar voor de bedrijfsuitvoering - De onderneming kan beschikken over de baten die dat ac琀椀ef produceert met uitslui琀椀ng van anderen 1. Verworven rechten waarvan de onderneming in de toekomst langdurig voordeel kan hebben; 2. Verrichte uitgaven ter verbetering van de winstgevendheid op lange termijn van de onderneming, die niet zijn belichaamd in verworven rechten of in tastbare materiële vast ac琀椀va.Waardekloof: doordat het las琀椀g is te bepalen wat in de balans moet worden opgenomen ontstaat er eenkloof tussen de beurswaarde en de boekwaarde van een onderneming. Komt door hoge subjec琀椀viteit.
7 Verworven rechten Concessies Industriële en intellectuele rechten die tegenover eenieder zijn te beschermen Industriële en intellectuele waarden zonder bescherming in rechte Rechten tot exploita琀椀e van intellectuele rechten Rechten tot gebruik van gegevens
De uitgaven voor verworven rechten worden geac琀椀veerd als ze: Aan de de昀椀ni琀椀e van een immaterieel vast ac琀椀ef voldoen Aan de ac琀椀veringscriteria (recogni琀椀on criteria) voldoen o Dat het waarschijnlijk is dat de opbrengsten die aan het ac琀椀ef kunnen worden toegerekend naar de onderneming zullen toevloeien o Dat de kostprijs of waarde van het ac琀椀ef betrouwbaar kan worden vastgesteld. Tegen de historische kostprijs Bij overname tegen de reële waarde (fair value) als aankoopprijs
7 Uitgaven verricht ten behoeve van toekoms琀椀ge winstgevendheidVeel ondernemingen danken hun bestaan aan het vervaardigen van zaken die niet tastbaar zijn, maar wellangdurig betekenis hebben voor de bedrijfsvoering van hun afnemers.Goodwill: een uitgave op grond van verwachte extra winstgevendheid boven een normale rentabiliteit ophet tot dat moment in de onderneming geïnvesteerde vermogen. Wordt ook in de balans onderimmateriële vaste ac琀椀va.
IAS 38 en RJ 210Kosten van onderzoek worden niet gauw in de immateriële vaste ac琀椀va opgenomen omdat onvoldoendezeker is dat het opbrengsten oplevert.Ontwikkelingskosten zijn wel ac琀椀veerbaar als aan een aantal speci昀椀eke eisen is voldaan. Moeten over hunlevensduur afgeschreven worden. Wel pas vanaf het moment dat aan alle eisen is voldaan, daarvoormoeten ze als kosten geboekt worden.
- Periodetoerekening (period matching): bepaalde uitgaven worden in eerste instan琀椀e niet geac琀椀veerd, omdat deze aan meerdere toekoms琀椀ge perioden worden toegerekend. Deze worden afgeschreven, vooral betrekking op vaste ac琀椀va, wordt dus geen afschrijvingscomponent geac琀椀veerd in de voorraden.
- Het onmiddellijk als kosten boeken van uitgaven: uitgaven waarvan niet zeker is dat er een toekoms琀椀ge opbrengst door ontstaat, breng je onmiddellijk ten laste van het resultaat op grond van het voorzich琀椀gheidsprincipe. Meestal rentekosten en kosten van algemeen beheer.
Direct cos琀椀ng: bij deze methode wordt in de winst- en verliesrekening onderscheid gemaakt tussenproductkosten en periodekosten: - Productkosten: de kosten waarop product matching wordt toegepast, in principe de variabele kosten. Op de balans worden de voorraden dus slechts tegen de variabele kosten gewaardeerd (direct materiaal en loon). - Periodekosten: alle overige kosten, worden niet in de voorraadwaardering meegenomen. Indirecte kosten worden niet geac琀椀veerd.Een alterna琀椀ef is absorp琀椀on cos琀椀ng. Bij voorraaddaling leidt dit tot lagere resultaten, bij s琀椀jging tothogere resultaten vergeleken met direct cos琀椀ng. Direct cos琀椀ng wordt bij EV als minder goed systeembeschouwd, omdat de voorraaden te laag worden gewaardeerd.IAS 2: overheadkosten die behoren aan de voorraad dienen te worden geac琀椀veerd, algemene niet.
8 Prijzen waartegen voorraden worden gewaardeerdVoorraadwaardering: - Tegen historische kostprijs, kan alleen als alles apart geadministreerd is. - Als geen goed onderscheid gemaakt kan worden, wordt vaak per soort gewaardeerd en wordt het overzicht van wat verkocht is minder. Veronderstellingen over de doorloop van goederen: 1. FIFO: de oudst aanwezige voorraad wordt het eerst verkocht. Dit leidt ertoe dat je de op de balansdatum nog aanwezige goederen waardeert tegen de prijzen van de meest recente aankoop. 2. Veronderstelling van de gemiddelde inkoopprijs: na elke inkooptransac琀椀e wordt een nieuwe gemiddelde prijs berekend van de nog aanwezige voorraden. Dit op basis van een gewogen gemiddelde van de oude gemiddelde prijs en de prijs betaald voor de nieuwe inkoop. De nieuwe gemiddelde prijs geldt als afgi昀琀eprijs voor de goederen tot de volgende inkooptransac琀椀e. 3. LIFO: de laatste ingekochte goederen worden als eerste verkocht. De kosten van verkochte goederen worden zoveel mogelijk op basis van actuele prijzen berekend. In 琀椀jden van prijss琀椀jging leidt dit tot onrealis琀椀sch lage voorraadwaardering. - IAS 2 alleen de eerste twee, RJ 220 alle drie toegestaan.
Ac琀椀veren tegen vervaardigingsprijs: goederen die geproduceerd zijn in de onderneming zelf, worden gewaardeerd tegen de kostprijzen van de gebruikte produc琀椀emiddelen voor de fabricage.
Minimumwaarderingsregel: prijsdaling op de markt kan leiden tot een te hoge waardering van de voorraad, doordat deze mogelijk met verlies moet worden verkocht. De boekwaarde wordt vergeleken met de marktwaarde op de balansdatum. En zo mogelijk wordt waardering tegen verkoopwaarde gedaan. Uitgelegd in de toelich琀椀ng.
8 Onderhanden projecten in opdracht van derdenOnderhanden werk: - Produc琀椀eonderneming die op voorraad produceert: producten die nog niet gereed zijn voor verkoop: hal昀昀abricaten. Worden tegen kostprijs gewaardeerd, rekeninghoudend met kosten op moment van waardering. - Produc琀椀eonderneming die op bestelling produceert: onderhanden projecten in opdracht en rekening voor derden. Moment van nemen van winst is belangrijk 1. IAS 11 en RJ 221.
Nemen van winst: - Percentage of comple琀椀on method: Tijdens de voortgang van het project. Voortgang moet op betrouwbare wijzen kunnen worden ingeschat. Anders: - Als het contract geheel is uitgevoerd. 1. Completed contract method: alle opbrengsten en kosten worden pas bij oplevering van het project in de winst- en verliesrekening verantwoord. 2. Percentage of comple琀椀on method with zero pro昀椀t: tussen琀椀jds worden de opbrengsten en kosten in de winst- en verliesrekening opgenomen, maar zolang het project nog niet afgerond is worden alleen opbrengsten verantwoord ter groo琀琀e van maximaal de aan de verslagperiode toe te rekenen kosten.Percentage of comple琀椀on wordt nu vooral gedaan.
In de toelich琀椀ng staat weer informa琀椀e over de waarderingsgrondslagen van de voorraden.
Hoofdstuk 10. Verplich琀椀ngen10 Schulden, voorzieningen en niet in de balans opgenomen verplich琀椀ngenVerplich琀椀ngen: schulden en voorzieningen die credit op de balans staan, en verplich琀椀ngen die niet op debalans staan. Verschil ligt in de mate van zekerheid van de omvang van de verplich琀椀ng en het moetenvoldoen eraan. Schulden en voorzieningen hebben een juridische verplich琀椀ng (we琀琀elijk), feitelijkeverplich琀椀ngen vloeien voort uit de gedragslijn (moreel). Schulden zijn vaststaande verplich琀椀ngen waarvanhet bedrag en vaak ook het 琀椀jds琀椀p van betaling zeker zijn. Bij voorzieningen is het moment vanafwikkeling (nog) onzeker en/of staat de omvang niet helemaal vast. Niet in de balans opgenomenverplich琀椀ngen zijn voorwaardelijke verplich琀椀ngen en verschillen van voorzieningen qua mate vanzekerheid en de omvang van betalingsverplich琀椀ng.Het is belangrijk voorzieningen te onderscheiden van reserves. Voorzieningen behoren tot het vreemdvermogen en worden gevormd ten laste van het resultaat, terwijl reserves deel uit maken van het eigenvermogen en ontstaan door kapitaalstor琀椀ng, herwaardering en wins琀椀nhouding.
10 SchuldenSchulden: verplich琀椀ng tot betaling van geldmiddelen aan een tegenpar琀椀j. Terugbetalen van een bedrag ofbetaling van leveranciers. Kunnen kortlopend of langlopend zijn. Worden tegen nominale waardengewaardeerd, de hoofdsom die wordt genoemd in de overeenkomst waaruit de schuld is ontstaan. Alleenbij (dis)agio (wannneer het ontvangen bedrag afwijkt van de hoofdsom) vindt waardering tegengeamor琀椀seerde kostprijs plaats. Het (dis)agio wordt dan uitgesmeerd over de loop琀椀jd van de schuld enals rente verantwoord.
Componenten van schulden volgens ar琀椀kel 375 BW 2: - Converteerbare leningen - Obliga琀椀eleningen en onderhandse leningen - Schulden aan banken - CrediteurenDaarnaast worden schulden in de toelich琀椀ng onderscheiden in achtergesteld, concurrent en bevoorrecht.
Overlopende passiva: transitorische posten die voornamelijk betrekking hebben op nog te betalenbedragen die nog niet formeel zijn opgeëist maar aan het boekjaar worden toegerekend (nog te betalenrente over geleend geld). Opgenomen tegen nominale waarde.
10 VoorzieningenVoorzieningen: verplich琀椀ngen waarvan het bedrag en/of 琀椀ming van de betalingen nog onzeker is. - Niet mogelijk voorzieningen te tre昀昀en voor mogelijke of aanwezige risico’s - Er moet sprake zijn van een bestaande verplich琀椀ng op balansdatum - Er wordt alleen een voorziening gevormd als waarschijnlijk (>50% kans) is dat er een uitgave (kasuitstroom) moet plaatsvinden - <50% dan niet in de balans opgenomen verplich琀椀ngen.
Statutaire reserves Overige reserves Niet-verdeelde winstenVolgens NLse wet moeten deze speci昀椀ca琀椀es opgenomen in de enkelvoudige worden, voor degeconsolideerde zijn regels vanuit IFRS.
In de wet is bepaald dat de muta琀椀es van elke post binnen het eigen vermogen met vermelding van hunaard in de toelich琀椀ng moeten worden getoond.
11 Gestort en opgevraagd kapitaalDe nominale waarde van geplaatste aandelen wordt in de balans opgenomen, voor zover het kapitaal isgestort. Maatschappelijk kapitaal: maximumbedrag waarvoor de NV of BV aandelen kan uitgeven. Totale vermogen dat een onderneming kan verkrijgen door het plaatsen van aandelen. Het is het totale vermogen wat een onderneming denkt nodig te hebben om haar ac琀椀viteiten te kunnen uitvoeren. Aandelen in portefeuille: nog niet uitgegeven aandelen Geplaatst kapitaal: aandelen uitgegeven aan aandeelhouders, kun je terugkopen. Opgevraagd kapitaal: deel van het geplaatste kapitaal dat opgevraagd is door aandeelhouders, moet volgestort worden wanneer onderneming dit wilt.Gestort kapitaal: bedrag dat de aandeelhouders voor hun aandelen hebben betaald en werkelijke hebbenovergemaakt.Volgestort: wanneer het volledige opgevraagde kapitaal is gestort door aandeelhouders.
Bij de meeste ondernemingen is het geplaatste kapitaal volgestort. Info over niet opgevraagd en nietgestort kapitaal is van belang voor schuldeisers. Bepaalde rechten aan aandelen en aandeelhoudersmoeten worden vermeld. Ook muta琀椀es in post gestort en opgevraagd kapitaal. Geldt ook voor IFRS. IFRSbevat geen regels voor uitsplitsing van het eigen vermogen in de enkelvoudige balans, wel onderscheid inkapitaal en reserves.
Inkoop van eigen aandelen: inkoop van eigen aandelen is juridisch en economisch in sterke matevergelijkbaar met winstuitkering en terugbetaling van kapitaal. Er geldt een ac琀椀veringsverbod vooringekochte eigen aandelen, omdat ze voor de onderneming geen zelfstandige waarde hebben. Ingekochteeigen aandelen moeten in mindering worden gebracht op het eigen vermogen en tegen deverkrijgingsprijs, vaak op de overige reserves. Er moet info vrij worden gegeven over de inkoop van eigenaandelen.
11 AgioAgio: de opbrengsten uit de uitgi昀琀e van aandelen voor zover deze hoger zijn dan het nominale bedrag vande aandelen. Op de agio reserve kunnen emissiekosten vanaf getrokken worden. Kan ook ten laste van deoverige reserves. Met de reserve kan winst of dividend uitbetaald worden. Het is geen we琀琀elijke reserves.
11 We琀琀elijke reservesWe琀琀elijke reserves zijn voor kapitaalbescherming (bescherming van schuldeisers tegenongerechtvaardigde uitbetaling van kapitaal). Eigen aandelen mogen alleen ingekocht worden als deaankoopprijs ervan niet hoger is dan de vrije reserves van de rechtspersoon. Uitbetalen van dividend magniet hoger zijn dan de vrije reserves.Soorten we琀琀elijke reserves: 1. Herwaarderingsreserve 2. Ingehouden winst deelnemingen 3. Bij ac琀椀vering van ontwikkelingskosten 4. Omrekeningsverschillen (vreemde valuta)
Wijze van vorming: Ten laste van bestaande vrije reserves Uit de winstverdeling over een jaar
11 Herwaarderingsreserve (we琀琀elijk)Ar琀椀kel 390 BW 2: het posi琀椀eve verschil tussen de boekwaarde van voor en na de herwaardering moetworden opgenomen in de herwaarderingsreserve. Bij verkoop worden deze uit de reserve verwijderd. Dereserve bestaat uit de som van herwaarderingen van de ac琀椀ve min de latente belas琀椀ngverplich琀椀ngenervan.
We琀琀elijke reserve dus; geen uitkering in contanten uit deze reserve aan aandeelhouders en geenaanwending voor inkoop van eigen aandelen.
11 Statutaire reservesReserves die moeten worden aangehouden ingevolge de statuten van de betrokken rechtspersoon.Dota琀椀e gebeurt vaak op basis van een bepaald gedeelte van de winst en staat in voorstel totwinstverdeling opgenomen.
11 Overige reservesVrije, uitkeerbare reserves. Geen we琀琀elijke verplich琀椀ng, ookwel algemene reserve genoemd. Muta琀椀eskunnen ontstaan door Verwerking winstbestemming Boeking vrijval gerealiseerde herwaardering Vorming en vrijval uit andere we琀琀elijke reserves Rechtstreekse muta琀椀es in het eigen vermogen buiten het resultaat om Uitkering van dividend ten last van de reserves.Winstbestemming wordt in een winstverdelingsvoorstel getoond.
11 Speci昀椀ca琀椀e eigen vermogen in geconsolideerde balansIFRS maakt geen duidelijk onderscheid tussen de speci昀椀ca琀椀e van het eigen vermogen in de enkelvoudigeen geconsolideerde jaarrekening. IAS 1 beschrij昀琀 speci昀椀ca琀椀es. Volgende de NLse wet: mocht het eigenvermogen volgens de enkelvoudige balans afwijken van het eigen vermogen volgens de geconsolideerdebalans, dan wordt het verschil in de toelich琀椀ng op de enkelvoudige balans verklaard.
11 Rechtstreekse vermogensmuta琀椀esVermogensmuta琀椀es die rechtstreeks in het eigen vermogen worden geboekt en niet via de winst- enverliesrekening. Kapitaalstor琀椀ngen en on琀琀rekkingen Herwaardering van ac琀椀va E昀昀ecten van valutakoerswijzigingen in het eigen vermogen van deelnemingen Bijzondere posten.
Current opera琀椀ng concept of income: buiten het resultaat houden van grote bijzonderevermogenmuta琀椀es. Beter inzicht in presta琀椀es van de leiding en betere basis voor voorspellen toekoms琀椀geresultaten.All inclusive concept of income: alle vermogensmuta琀椀es via de winst- en verliesrekening leiden. Hierbijkunnen incidentele posten apart getoond worden. IASB voorstander.
Het eigen vermogen kan rechtstreeks wijzigen door cumula琀椀ef e昀昀ect van stelselwijzigingen, staan los vande bedrijfsvoering. IFRS verlangt emissiekosten rechtstreeks ten last van het eigen vermogen.Verliezen over het boekjaar moeten in mindering worden gebracht op de posten overige reserves en ofniet-verdeelde winsten. Anders post verliessaldo opmaken.
11 Niet-verdeelde winsten